Điện là nguồn năng lượng chủ yếu trong cuộc sống sinh hoạt của con người. Tuy nhiên, việc sử dụng điện không đúng cách, không cẩn thận hoàn toàn có thể làm phát sinh các trường hợp nguy hiểm, thậm chí có thể thiệt hại đến tính mạng. Vì vậy, việc bảo đảm an toàn khi sử dụng điện trong sản xuất là vô cùng quan trọng. Cùng tham khảo các biện pháp an toàn khi sử dụng điện phù hợp, đúng tiêu chuẩn và quy định đề ra trong bài viết dưới đây!

Nguy cơ mất an toàn khi sử dụng điện

Điện là một loại vật chất vô hình không nhìn thấy được nhưng lại có tác dụng rất lớn đối với cơ thể con người, do đó mức độ nguy hiểm cũng không thể đo lường hết được. Khi sử dụng điện không an toàn, bạn đang phải đối mặt với mối hiểm họa ngầm, như “con dao hai lưỡi”, có thể gây ra những thiệt hại lớn về người và tiền bạc. 

Theo Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương, hàng năm cả nước xảy ra khoảng từ 400 đến 500 vụ tai nạn do điện, làm từ 350 đến 400 người thiệt mạng, hàng trăm người khác bị thương. Trong đó, 70% số vụ tai nạn có nguồn gốc từ mất an toàn trong quy trình sử dụng điện tại gia đình, sinh hoạt và 15% do trục trặc trong khâu sản xuất, 5% còn lại thuộc về các vi phạm khác. 

Những nguyên nhân gây tai nạn điện: 

• Tiếp xúc trực tiếp với các vật mang điện  (điển hình là trường hợp kiểm tra sửa chữa công tắc phao điện bơm nước )

• Sử dụng các thiết bị đang bị rò rỉ điện
• Kiểm tra các thiết bị điện nhưng không dùng dụng cụ hỗ trợ, bảo vệ
• Sửa chữa điện khi chưa đóng/ngắt nguồn điện
• Chạm tay trực tiếp vào ổ điện, dây điện trần hoặc dây dẫn điện bị hở
• Tiếp xúc với các phần tử đã được tách ra khỏi nguồn điện nhưng vẫn còn đang tích điện

15 biện pháp an toàn khi sử dụng điện cần ghi nhớ

1. Lựa chọn thiết bị điện an toàn

Một trong những lựa chọn để đảm bảo an toàn điện là Sử dụng thiết bị an toàn phù hợp để giảm thiều nguy hiểm từ nguồn điện 220V như thiết bị chống giật, chống rò điện, chống quá tải, chống quá điện áp....

Ví dụ: Lắp đặt thiết bị Rơ le phao điện an toàn SRF-111M Plus khi sử dụng phao điện. Rơ le phao điện an toàn là một thiết bị sử dụng phao điện gián tiếp để bật tắt tự động máy bơm nước  gia đình. Thay vì sử dụng điện áp 220V dẫn thẳng đến phao điện lắp trên bể nước, thiết bị sẽ đưa điện áp 9V một chiều (được cách ly hoàn toàn với nguồn điện 220V ) nên loại bỏ được nguy cơ tiếp xúc với nguồn điện 220V nguy hiểm.

2.  Lắp đặt thiết bị đóng cắt điện đúng cách 

Lắp đặt thiết bị đúng cách là: Khi lắp đặt phải lắp cầu dao hay aptomat ở đầu dây cấp điện chính và các nhánh rẽ ở các tầng nhà. Ngoài ra, cũng cần lắp cầu chì ở trước các ổ cắm điện để ngắt dòng điện khi có chạm chập, hoặc quá tải, ngăn ngừa phát hoả do điện. Thiết bị bảo vệ đóng cắt điện cần được lắp đặt trên dây pha, tốt nhất nên lắp đặt đồng thời cả dây pha và dây trung tính.

Lựa chọn các thiết bị đóng cắt bảo vệ phải phù hợp với công suất sử dụng, có nắp đậy che kín phần mang điện. .  Nên lắp thêm thiết bị chống rò điện để phòng tránh các sự cố điện nguy hiểm, đặc biệt là những khu vực có nước.

3. Vị trí lắp đặt cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ điện

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện trong gia đình, vị trí đặt cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ cắm điện phải là nơi cao ráo, đảm bảo thuận tiện khi sử dụng. Đối với những hộ gia đình có trẻ nhỏ hoặc nằm trong vùng có thể bị ngập nước cần lưu ý đặt cao hơn nền và sàn nhà ít nhất 1,4 mét.

4. Giữ khoảng cách an toàn với nguồn điện trong gia đình

Không chạm vào chỗ đang có điện trong nhà như: Ổ cắm điện, cầu dao, cầu chì không có nắp đậy, chỗ nối dây, dây điện trần… để không bị điện giật chết người. Khi sử dụng các công cụ điện cầm tay (máy khoan, máy mài…) phải mang găng tay cách điện hạ thế để không bị điện giật khi công cụ bị rò điện.

5. Tránh xa nơi điện thế nguy hiểm

Giữ khoảng cách tiếp xúc xa, an toàn để tránh hiện tượng phóng điện cao áp, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Tại những nơi điện cao thế nguy hiểm, cần sử dụng khóa liên động, đèn tín hiệu, biển báo nguy hiểm và hàng rào để đề phòng có người vô ý tiếp xúc.

6. Tránh sử dụng thiết bị điện khi đang sạc

Không vừa sử dụng vừa sạc điện thoại, khi sạc xong thì cần rút ra để tránh cháy nổ đồng thời gây nguy hiểm nếu gia đình nào có trẻ nhỏ khi con bạn vô tình nghịch tới.

7. Khi lắp đặt thiết bị điện trong gia đình

Tuyệt đối không lắp đặt các thiết bị điện ở những nơi ẩm ướt, ngập nước, không để trang thiết bị điện phát nhiệt ở gần đồ vật dễ cháy nổ. Cần tiến hành nối đất vỏ kim loại cho các thiết bị dùng điện trong nhà như: tủ lạnh, bếp điện, máy giặt,… để phòng tránh các trường hợp chập cháy điện. 

8. Sử dụng thiết bị điện chất lượng tốt

Dây điện trong nhà phải được đặt trong ống cách điện và dùng loại dây có vỏ bọc cách điện, có tiết diện dây đủ lớn để dây điện không bị quá tải dễ dẫn đến chập cháy. Đồng thời không sử dụng dây điện, thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà có chất lượng kém.

9. Khi kiểm tra hệ thống đường điện

Trong quá trình sử dụng, cần phải thường xuyên kiểm tra đường dây; các thiết bị đóng cắt, bảo vệ điện như: cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ cắm,…; các thiết bị sử dụng điện trong nhà. Bên cạnh đó, tốt nhất hãy ngắt nguồn điện các thiết bị khi không sử dụng để đề phòng cháy nổ, chập điện.

Trong trường hợp dây dẫn điện bị đứt, tróc cách điện hay các thiết bị, đồ dùng điện bị hư hỏng cần phải thay thế hoặc sửa chữa mới được tiếp tục sử dụng. Nếu muốn tự sửa cần tuân thủ các biện pháp an toàn trong quá trình sửa chữa điện hoặc liên hệ với thợ sửa điện chuyên nghiệp để được giúp đỡ.

10. Khi ngập nước, trời mưa to, có sấm sét

Trong những trường hợp này, cần phải nhanh chóng tách cáp an-ten ra khỏi tivi để tránh sét lan truyền, rút phích cắm các thiết bị như: tivi, máy tính,… ngắt điện. Nếu bị ngập nước, mưa bão làm tốc mái, đổ tường,… hãy cắt cầu dao điện để đảm bảo an toàn. 

Cần đi ủng cách điện khi tiến hành đóng mở cầu dao của bảng phân phối điện. Tay ướt hoặc nhiều mồ hôi thì không được phép đóng mở cầu dao.

11. Bảo trì thiết bị điện định kỳ

Nguyên lý hoạt động chung của những thiết bị đồ điện gia dụng đều sử dụng dây đốt để làm nóng trực tiếp hoặc gián tiếp. Nếu sản phẩm không đúng chất lượng hoặc lắp ráp sai quy cách thì sẽ rất nguy hiểm. Cần thường xuyên kiểm tra, sửa thay thế ngay nếu thiết bị hư hỏng, để không dẫn đến những nguy hiểm cháy nổ, hở điện gây điện giật chết người…

Nếu bảo trì, hay sửa chữa các thiết bị điện gia đình mà bạn không chắc chắn về độ an toàn hoặc không có đầy đủ dụng cụ bảo hộ thì không nên tự mình sửa chữa, hãy nhanh chóng liên hệ với dịch vụ sửa chữa điện nước tại nhà chuyên nghiệp đến để xử lý.

12. Trang bị bảo hộ đầy đủ 

Người lao động cần sử dụng các dụng cụ và phương tiện bảo vệ các nhân viên khi làm việc với các thiết bị điện. Người lao động khi tiếp xúc với hệ thống mạng dây điện, leo trèo cao hoặc trong phòng kín thì ít nhất cần phải có 2 người. Trong đó, 1 người làm việc còn 1 người theo dõi, kiểm tra, chỉ huy toàn bộ công việc.

13. Kỹ thuật viên điện cần được đào tạo bài bản

Đối với nhân viên phụ trách điện cần phải nắm rõ về kỹ thuật điện, các thiết bị, sơ đồ điện và những vị trí, bộ phận nào có thể gây ra nguy hiểm trong quá trình sản xuất; có kiến thức và khả năng ứng dụng các quy phạm về an toàn kỹ thuật điện; biết xử lý tình huống tai nạn điện và cấp cứu người bị điện giật.

14. Kiểm tra vận hành đúng quy tắc an toàn điện

Doanh nghiệp cần tổ chức kiểm tra, kiểm soát vận hành theo đúng các quy tắc an toàn về điện. Đối với các bộ phận, thiết bị của mạng điện, cần phải được che chắn cẩn thận để tránh nguy hiểm khi tiếp xúc.

15. Không lắp đặt tự phát gần công trình lưới điện

Cần tránh đào đất gần móng cột điện có khả năng gây lún, sụt cột. Không nên đắp đất lên cao để tránh làm giảm khoảng cách an toàn từ dây dẫn điện đến mặt đất. 

Tuyệt đối không được lắp đặt ăng-ten, dây phơi, giàn giáo, biển, hộp đèn quảng cáo, các vật dụng khác tại các vị trí mà khi đổ, rơi sẽ va quệt vào công trình lưới điện. Đồng thời, nghiêm cấm quăng, ném, bắn bất kỳ vật gì lên đường dây điện, vào công trình điện.

Với các biện pháp an toàn khi sử dụng điện nêu trên, bạn có thể tham khảo để trang bị những kiến thức cần thiết. Hãy nhớ tuân thủ đầy đủ các biện pháp sử dụng điện an toàn, tránh gây nguy hiểm cho bản thân và gia đình!